Echografie
Real-time beeldvorming zonder straling
RIZIV Voorschriften
Belangrijke informatie:
- Het RIZIV verbiedt meerdere echografieën per dag
- Slechts één echografie wordt vergoed per dag
- Uitzondering: meerdere musculoskeletale regio's samen zijn wél toegelaten
Bij twijfel kunt u ons bellen op 09 233 08 93.
Types Echografie
Doppler-benen
Graag specifiëren veneus OF arterieel, gezien de fundamenteel andere etiologie. Uiteraard beiden indien nodig.
Echo bovenbuik
Nuchter
Echo onderbuik
Transabdominaal: matig volle blaas (1/2 liter drinken één uur voor onderzoek)
Lever Steatose (NAFLD)/Fibrose (NASH): Objectivering
15-20% van de volwassen bevolking heeft een vorm van steatose (NAFLD: Non-Alcoholic Fatty Liver Disease, 'foie gras', leververvetting). Bij obesitas (BMI > 30) blijkt bij 80% een NAFLD. Bij steatose ontstaat een opstapeling van trigliceriden macrovesiculae, waarvan de graad (S0 > S3) afhangt van het % vettig - tov. normaal leverweefsel. In de VS verwacht men tegen 2030 NAFLD bij de helft van de bevolking.
Een in principe reversibele steatose evolueert echter in 20% naar een irreversibele steato-hepatitis: NASH (Non-Alcoholic Steato-Hepatitis). NASH is een actieve inflammatie, waarbij hepatocyten onherstelbaar vervangen worden door fibrotisch litteken weefsel. De fibrose wordt gegradeerd F0 > F4 (METAVIR). NASH evolueert in 10% naar cirrose (F4), waarvan de helft daarvan evolueerd naar hepatocarcinoom. Op dit ogenblik blijkt deze groep nu reeds de belangrijkste indicatie voor levertransplantatie te zijn.
Aangezien de groep steatose reeds groot én groeiend is, blijkt er nood aan een eenvoudige, reproduceerbare en betaalbare screening methode voor het objectiveren van steatose/steatohepatitis. Noteer dat bij 50% van de steatose patiënten de transaminasen normaal blijken. Leverfibrose wordt niet altijd voorafgegaan door steatose. Dus zowel de graad van steatose als de graad van fibrose dient geëvalueerd te worden bij vermoeden van chronische leverpathologie.
Lever Steatose (NAFLD)
Objectiveren van de Steatose
Steatose kan door middel van verschillende methoden objectief beoordeeld worden, elk met specifieke voor- en nadelen:
| Methode | Voordelen | Nadelen |
|---|---|---|
| Biopsie | Directe analyse van weefsel | Invasief (mortaliteit 0,3 °/°°), klein sample, kostbaar, intramuraal, 25% vals negatief |
| MR | H1-MR-Spectroscopie. Betrouwbaar | Duur en niet vlot beschikbaar |
| CT | Redelijk betrouwbaar, goede visualisatie | Stralingsrisico, vrij duur, matig vlot beschikbaar |
| Echografie | Hepato-Renale Index: Betrouwbaar, redelijke kostprijs, geen straling | (Nu nog) matig vlot beschikbaar |
Hepato-Renale Index (HRI)
De Hepato-Renale Index (HRI) is een echografische methode om het vetgehalte in de lever objectief te beoordelen. Deze techniek vergelijkt de echogeniciteit (mate van weerkaatsing van geluidsgolven) van het leverparenchym met die van de rechter nier.
Bij steatose wordt de lever meer echogeen (witter) door de vetinfiltratie, terwijl de nier als referentieorgaan dienst doet. De verhouding tussen deze twee metingen vormt de HRI waarde.
Steatose Gradering (HRI)
| Graad | HRI Waarde | Vetgehalte | Beoordeling |
|---|---|---|---|
| S0 | < 1.5 | < 5% | Normaal |
| S1 | 1.5 - 1.9 | 5-33% | Lichte steatose |
| S2 | 1.9 - 2.2 | 33-66% | Matige steatose |
| S3 | > 2.3 | > 66% | Ernstige steatose |
Voorbeeld van HRI meting:
HRI = 53,29 / 26,48 = 2,01 wat overeenkomt met matige 'S2' steatose (33-66% vetgehalte)
De witte pijlen tonen de meetgebieden: links het leverparenchym, rechts de rechtse nier. Het verschil in echogeniciteit (helderheid) tussen deze gebieden bepaalt de HRI-waarde.
Klinische Relevantie
- Steatose (NAFLD) is een reversibele aandoening bij adequate levensstijlveranderingen
- Vroege detectie en interventie kan progressie naar NASH voorkomen
- Bij 50% van de steatose patiënten zijn de transaminasen normaal, waardoor beeldvorming cruciaal is
Lever Fibrose (NASH)
Objectiveren van de Fibrose
De graad van fibrose kan door middel van verschillende methoden objectief beoordeeld worden, elk met specifieke voor- en nadelen:
| Methode | Voordelen | Nadelen |
|---|---|---|
| Biopsie | Directe analyse van weefsel | Klein sample, invasief (mortaliteit 0,3 °/°°), kostbaar, intramuraal, 25% vals negatief sample |
| MR-Elastografie | Betrouwbaar | Moeizaam beschikbaar, kostbaar |
| Fibroscan | Matig betrouwbaar, redelijke kostprijs, goed reproductief | Matig vlot beschikbaar (intramuraal), geen visualisatie van lokatie, vrij veel vals- en vals+ |
| Echografie (Shear-wave Elastografie) | Betrouwbaarder dan Fibroscan, vlot beschikbaar, redelijke kostprijs, geen stralenrisico, geschikt voor follow-up | Vereist een arts-radioloog |
Shear Wave Elastografie
Shear Wave Elastografie is een niet-invasieve echografische techniek die de stijfheid van het leverweefsel meet. Bij leverfibrose neemt de stijfheid van het leverweefsel toe, wat een meetbare verandering in de voortplantingssnelheid van de geluidsgolven veroorzaakt.
De metingen worden uitgedrukt in meters per seconde (m/s) of kilopascal (kPa) en geïnterpreteerd volgens de METAVIR-score, een internationaal erkend classificatiesysteem voor fibrose.
Deze techniek is beschikbaar op high-end echografietoestellen en maakt het mogelijk om ongeveer 10 verschillende samples te nemen op plaatsen waar geen vaten of leverletsels zitten, wat de betrouwbaarheid verhoogt. Bij een leversteatose zonder fibrose kan hiermee een leverbiopsie vermeden worden.
Shear-wave elastografie meting met METAVIR score. De mediane snelheid (1,27 m/s) is de meest betrouwbare parameter.
_15_0.yB1Re-lu_Z2mn74U.webp)
Shear-wave elastografie met kleurcodering voor stijfheidswaarden. Twee meetgebieden worden getoond met elasticiteitswaarden.
Fibrose Gradering (METAVIR)
| Graad | Snelheid (m/s) | Beoordeling |
|---|---|---|
| F0 | 0.81 - 1.22 | Normaal |
| F1-F2 | 1.22 - 1.37 | Normaal tot milde fibrose |
| F2-F3 | 1.37 - 2.00 | Milde tot matige fibrose |
| F3-F4 | > 2.00 | Matig tot ernstige fibrose (cirrose) |
Klinisch relevante differentiatie: Vooral het onderscheid tussen < F2 (geen significante fibrose) en > F2 (significante fibrose) is klinisch relevant voor de behandelingsbeslissing.
Klinische Implicaties van Fibrose
- Vroegtijdige detectie van fibrose is cruciaal voor het bepalen van de prognose
- Patiënten met gevorderde fibrose (F3-F4) hebben een hoger risico op complicaties
- Regelmatige opvolging via elastografie kan de evolutie van fibrose monitoren
- Leverfibrose (NASH) is vooralsnog niet reversibel, in tegenstelling tot steatose
Elastografie versus Leverbiopsie
Elastografie biedt een niet-invasief alternatief voor leverbiopsie, met verschillende voordelen:
- Niet-invasief en dus geen risico op complicaties (versus mortaliteit van 0,3‰ bij biopsie)
- 50% van de leverbiopsies kunnen vermeden worden met elastografie
- Elastografie geeft een beeld van een groter levervolume, terwijl biopsie slechts een klein sample evalueert (met 25% kans op vals-negatief resultaat)
- Maakt jaarlijkse opvolging mogelijk om evolutie te monitoren
Aanbevelingen voor Verwijzing
Bij vermoeden van steatose/fibrose is het bepalen van de HRI én Elastografie dmv. lever echografie een betrouwbare methode voor het objectiveren van de graad van vervetting (S0 > S3) en fibrose (METAVIR F0 > F4).
Patiënten met de volgende risicofactoren kunnen voordeel hebben bij een echografische evaluatie:
Afspraak maken
Voor een echografie is een verwijzing van uw arts nodig. Neem contact met ons op voor meer informatie of om een afspraak te maken.